تاثیر جدایی والدین با توجه به الگوهای تربیتی آنان بر سلامت روان و اختلال افسردگی نوجوانان دختر (15 تا 17 ساله) شهر تهران
روانشناس شیرین ولی زاده فرزانه زادشیر
چکیده
پژوهش حاضر که بر اساس طرحی پس رویدادی اجرا شده است به دنبال بررسی تاثیر جدایی والدین با توجه به شیوه های فرزندپروری آنان بر دانش آموزان دختر 15 تا 18 ساله شهر تهران است.
بدین منظور برای به دست آوردن نمونه مورد نیاز با توجه به حجم جامعه از روش نمونه گیری خوشه ای و هدفمند استفاده شد. ابتدا شهر تهران به 5 منطقه شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تقسیم شد.
سپس در هر منطقه 6 مدرسه دخترانه به صورت تصادفی انتخاب گردید. ابتدا به صورت هدفمند فرزندان طلاق انتخاب شده و به عنوان گروه آزمایش گمارده شدند، سپس گروه عادی همتا با گروه آزمایش (از نظر سن، پایه تحصیلی،هوش و معدل) به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند.
آزمودنی های گروه اول را 53 نفر از دانش آموزانی که والدین آن ها متارکه کرده اند و گروه دوم را 53 نفر از دانش آموزان عادی تشکیل دادند. دامنه سنی دانش آموزان نمونه ی آماری 15 تا 17 سال و از نظر پایه تحصیلی در کلاس های اول، دوم، سوم دبیرستان مشغول به تحصیل بودند.
مقدمه
خانواده جایی است که به فرزندان عشق می آموزد و به آنان احساس امنیت می بخشد. فرزندان آسیب پذیرترین و بی دفاع ترین اعضای خانواده هستند و دستان والدین را تنها حامی و محافظی می دانند که نجات بخش آنان است (کوهی و دکل، 2000). از نظر فرزندان، از هم پاشیدن خانواده پایان یافتن دنیای آنان است.
اختلافات خانوادگی مسایلی است که نه تنها کانون امن خانواده را در هم می ریزد و سلامت جسمی و روحی فرزندان را مختل می کند، بلکه نظم و امنیت اجتماعی را نیز به شدت تهدید می کند. جدایی والدین برای یک فرزندان یک حادثه صرف نیست، بلکه فرایندی است که ظرف چند سال اثراتش را بروز می دهد (ولی زاده، 1387).
در دهه های اخیر، پژوهشگران و صاحب نظران رشته های مختلف روان شناسی، علوم تربیتی، و جامعه شناسی به بررسی تاثیر زمینه های خانوادگی و نقش الگوهای تربیتی والدین بر احساس شایستگی و عملکرد نوجوانان پرداخته اند.
این پژوهشگران معتقدند که نفوذ والدین بر احساس شایستگی و عملکرد نوجوانان پرداخته اند. این پژوهشگران معتقدند که نفوذ والدین و شیوه های تربیتی آنان با ورود کودک به مرحله نوجوانی کاهش نمی یابد.
جامعه آماری:
جامعه مورد پژوهش دانش آموزان دختر مشغول به تحصیل در مقطع دبیرستان و پیش دانشگاهی رشته های مختلف تحصیلی از مدارس دولتی و غیر دولتی، روزانه و شبانه نواحی پنج گانه آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصیلی 87-1386 را در بر می گیرد.
نمونه و روش نمونه گیری:
از آن جا که بررسی کلیه افراد جامعه بسیار وقت گیر است و به علت آن که گاهی والدین از اطلاع این مطلب به مدرسه خودداری می کنند و آمار دقیقی در این مورد وجود ندارد و به دلیل آن که شهر تهران بسیار وسیع و پر جمعیت است از روش نمونه گیری خوشه ای و هدفمند استفاده شده است.
بنابراین اگر بخواهیم نتایج نمونه را به کل جامعه تعمیم دهیم، باید تعداد این افراد نمونه را با روشی مناسب به دست آوریم. برای به دست آوردن تعداد نمونه ها از جدول میزان حجم نمونه مورد نیاز با توجه به حجم جامعه از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده است.
که ابتدا شهر تهران به 5 منطقه شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تقسیم شد. سپس در هر منطقه 6 مدرسه انتخاب شد. ابتدا به صورت هدفمند فرزندان طلاق انتخاب شدند و سپس از طریق جور کردن، گروه عادی انتخاب شدند، که نمونه آماری معرف جامعه آماری در این پژوهش بودند که در دو دسته قرار گرفته اند.
آزمودنی های گروه اول 53 نفر از دانش آموزانی که والدین آن ها متارکه کرده اند و در مورد گروه دوم 53 نفر از دانش آموزان عادی است، دامنه سنی دانش آموزان نمونه آماری 15 تا 18 سال و از نظر پایه تحصیلی در کلاس های اول، دوم، سوم دبیرستان و پیش دانشگاهی بودند.
