اختلال روان پریشی

اختلالات روان پریشی

اختلالات روان پریشی گروهی از بیماری های جدی هستند که ذهن را تحت تأثیر قرار می دهند. آنها فکر کردن، قضاوت درست، واکنش عاطفی، برقراری ارتباط موثر، درک واقعیت و رفتار مناسب را برای کسی سخت می کنند.

وقتی علائم شدید هستند، افراد مبتلا به اختلالات روان پریشی در ارتباط با واقعیت مشکل دارند و اغلب قادر به اداره زندگی روزمره نیستند. اما حتی اختلالات روان پریشی شدید نیز معمولا قابل درمان هستند.

انواع اختلالات روان پریشی

انواع مختلفی از اختلالات روان پریشی وجود دارد که عبارتند از:

اسکیزوفرنی

افراد مبتلا به این بیماری تغییراتی در رفتار و سایر علائم مانند هذیان و توهم دارند که بیش از 6 ماه طول می کشد. معمولاً در محل کار یا مدرسه و همچنین روابط آنها را تحت تأثیر قرار می دهد. علائم هشدار دهنده اولیه اسکیزوفرنی را بشناسید.

اختلال اسکیزوافکتیو

افراد دارای علائم اسکیزوفرنی و اختلال خلقی مانند افسردگی یا اختلال دوقطبی هستند. درباره علائم اختلال اسکیزوافکتیو بیشتر بدانید.

اختلال اسکیزوفرنی فرم

این شامل علائم اسکیزوفرنی است، اما علائم برای مدت کوتاه‌تری باقی می‌مانند: بین 1 تا 6 ماه. در مورد علائم اختلال اسکیزوفرنی فرم بیشتر بدانید.

اختلال روان پریشی مختصر

افراد مبتلا به این بیماری یک دوره رفتار روان پریشی کوتاه و ناگهانی دارند که اغلب در پاسخ به یک رویداد بسیار استرس زا مانند مرگ در خانواده است. بهبودی اغلب سریع است. معمولاً کمتر از یک ماه.

اختلال هذیانی علامت کلیدی داشتن یک هذیان (باور نادرست و ثابت) است که شامل موقعیتی از زندگی واقعی است که می‌تواند درست باشد اما درست نیست، مانند دنبال کردن، توطئه علیه یا داشتن یک بیماری. هذیان حداقل 1 ماه طول می کشد.

اختلال روان پریشی مشترک (که به آن folie à deux نیز می گویند)

این بیماری زمانی اتفاق می افتد که یکی از افراد در یک رابطه دچار توهم باشد و فرد دیگر در رابطه نیز آن را بپذیرد. درباره اختلال روانپریشی مشترک و چگونگی ایجاد آن بیشتر بیاموزید.

اختلال روانپریشی ناشی از مواد

این وضعیت در اثر مصرف یا ترک مواد مخدر، مانند مواد توهم زا و کراک که باعث توهم، هذیان، یا گفتار آشفته می شود، ایجاد می شود. در مورد روان پریشی ناشی از مواد و سایر علل روان پریشی ثانویه بیشتر بدانید.

اختلال روان پریشی ناشی از شرایط پزشکی دیگر

توهم، هذیان، یا علائم دیگر ممکن است به دلیل بیماری دیگری که بر عملکرد مغز تأثیر می گذارد، مانند آسیب سر یا تومور مغزی رخ دهد.

پارافرنیا

این بیماری علائمی شبیه اسکیزوفرنی دارد. در اواخر زندگی، زمانی که افراد مسن هستند، شروع می شود.

علائم اختلالات روان پریشی

عمده ترین آنها توهمات، هذیان ها و اشکال تفکر بی نظم است.

توهم به معنای دیدن، شنیدن یا احساس چیزهایی است که وجود ندارند. به عنوان مثال، شخصی ممکن است چیزهایی را ببیند که در آنجا نیستند، صداها را بشنود، بوها را استشمام کند، طعم “مضحک” در دهان خود داشته باشد یا احساساتی را روی پوست خود احساس کند، حتی اگر چیزی با بدنش تماس نداشته باشد.

هذیان ها باورهای نادرستی هستند که حتی پس از اثبات نادرست بودنشان از بین نمی روند. مثلاً کسی که مطمئن است غذایش مسموم است، حتی اگر کسی به او خوب بودن غذا را نشان داده باشد، دچار توهم است.

سایر علائم احتمالی بیماری های روان پریشی عبارتند از:

• گفتار نامنظم یا نامنسجم
• فکر آشفته
• رفتار عجیب و احتمالا خطرناک
• حرکات آهسته یا غیرعادی
• از دست دادن علاقه به بهداشت شخصی
• از دست دادن علاقه به فعالیت ها
• مشکلات در مدرسه یا محل کار و در روابط
• رفتاری سرد و بی‌تفاوت با ناتوانی در بیان احساسات
• نوسانات خلقی یا سایر علائم خلقی، مانند افسردگی یا شیدایی
• افراد همیشه علائم یکسانی ندارند و ممکن است در طول زمان در یک فرد تغییر کنند.

علل اختلالات روان پریشی

پزشکان علت دقیق اختلالات روانپریشی را نمی دانند. محققان بر این باورند که بسیاری از چیزها نقش دارند. برخی از اختلالات روان پریشی معمولاً در خانواده ها ایجاد می شوند، به این معنی که این اختلال ممکن است تا حدی ارثی باشد. چیزهای دیگری نیز ممکن است بر رشد آنها تأثیر بگذارد، از جمله استرس، سوء مصرف مواد مخدر و تغییرات عمده زندگی.

افراد مبتلا به برخی اختلالات روان پریشی مانند اسکیزوفرنی نیز ممکن است در قسمت هایی از مغز که تفکر، ادراک و انگیزه را کنترل می کند، دچار مشکل شوند.

در اسکیزوفرنی، متخصصان بر این باورند که گیرنده های سلول عصبی که با یک ماده شیمیایی مغز به نام گلوتامات کار می کنند ممکن است در مناطق خاصی از مغز به درستی کار نکنند. این نقص ممکن است به مشکلات تفکر و ادراک کمک کند.

این شرایط معمولاً برای اولین بار زمانی که فرد در اواخر نوجوانی، 20 یا 30 سالگی خود است ظاهر می شود. آنها تمایل دارند مردان و زنان را به طور یکسان تحت تأثیر قرار دهند.

تشخیص

برای تشخیص اختلال روانپریشی، پزشکان یک تاریخچه پزشکی و روانپزشکی می گیرند و احتمالاً یک معاینه فیزیکی مختصر انجام می دهند.

ممکن است فرد آزمایش خون و گاهی اوقات تصویربرداری مغزی (مانند اسکن MRI) برای رد بیماری جسمی یا مصرف مواد مخدر مانند کوکائین یا LSD انجام دهد.

اگر پزشک هیچ دلیل فیزیکی برای علائم پیدا نکند، ممکن است فرد را به روانپزشک یا روانشناس ارجاع دهد. این متخصصان سلامت روان از ابزارهای مصاحبه و ارزیابی ویژه طراحی شده برای تصمیم گیری در مورد اینکه آیا فرد دارای اختلال روان پریشی است یا خیر استفاده خواهند کرد.

رفتار

اکثر اختلالات روان پریشی با ترکیبی از داروها و روان درمانی که نوعی مشاوره است، درمان می شوند.

دارو

اصلی ترین نوع دارویی که پزشکان برای درمان اختلالات روان پریشی تجویز می کنند «ضد جنون» هستند. اگرچه این داروها درمان نیستند، اما در مدیریت دردسرسازترین علائم اختلالات روان پریشی مانند هذیان، توهم و مشکلات فکری مؤثر هستند.

آنتی سایکوتیک های قدیمی عبارتند از:

• کلرپرومازین (تورازین)
• فلوفنازین (پرولیکسین)
• هالوپریدول (Haldol)
• لوکساپین (لوکسیتان)
• پرفنازین (Trilafon)
• تیوریدازین (Mellaril)

“آنتی روان پریشی های غیر معمول” جدیدتر عبارتند از:

• آریپیپرازول (Abilify)
• آسناپین (سافریس)
• برکسپیپرازول (رکسولتی)
• کاریپرازین (Vraylar)
• کلوزاپین (کلوزاریل)
• ایلوپریدون (Fanapt)
• لورازیدون (لاتودا)
• اولانزاپین (زیپرکسا)
• اولانزاپین/سامیدورفان (لیبالوی)
• پالیپریدون (Invega)
• پالیپریدون پالمیتات (Invega Sustenna، Invega Trinza)
• کوئتیاپین (Seroquel)
• ریسپریدون (ریسپردال)
• زیپراسیدون (Geodon)

پزشکان معمولاً ابتدا داروهای جدیدتر را تجویز می کنند، زیرا نسبت به داروهای ضد روان پریشی قدیمی عوارض جانبی کمتر و قابل تحمل تری دارند.

برخی از داروها به صورت تزریقی در دسترس هستند و فقط باید یک یا دو بار در ماه یا حتی هر سه ماه یکبار مصرف شوند. مدیریت این امر می تواند آسان تر از یادآوری مصرف یک قرص روزانه باشد.

روان درمانی

انواع مختلفی از مشاوره وجود دارد از جمله درمان فردی، گروهی و خانوادگی، که می تواند به فردی که دارای اختلال روانپریشی است کمک کند.

بیشتر افراد مبتلا به اختلالات روان پریشی به صورت سرپایی درمان می شوند، به این معنی که در موسسات زندگی نمی کنند. اما گاهی اوقات افراد نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند، مثلاً اگر علائم شدید دارند، در خطر آسیب رساندن به خود یا دیگران هستند یا به دلیل بیماری نمی توانند از خود مراقبت کنند.

بهبود

هر فردی که برای یک اختلال روانی تحت درمان قرار می گیرد، ممکن است به درمان متفاوت پاسخ دهد. برخی به سرعت بهبود را نشان خواهند داد. برای برخی دیگر، ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد تا علائم تسکین یابد.

برخی از افراد ممکن است نیاز به ادامه درمان برای مدت طولانی داشته باشند. برخی، مانند کسانی که چندین دوره شدید داشته اند، ممکن است نیاز به مصرف نامحدود دارو داشته باشند. در این موارد، دارو معمولاً با حداقل دوز ممکن برای به حداقل رساندن عوارض جانبی تجویز می شود.

چشم انداز افراد مبتلا به اختلالات روان پریشی چیست؟

بستگی به نوع اختلال روان پریشی و فردی دارد که آن را دارد. اما این اختلالات قابل درمان هستند و اکثر افراد با درمان و مراقبت های پیگیری دقیق بهبودی خوبی خواهند داشت.

آیا می توان از اختلالات روان پریشی پیشگیری کرد؟

خیر. اما هر چه زودتر درمان شروع شود، بهتر است. به جلوگیری از علائم کمک می کند. کمک گرفتن در اسرع وقت می تواند به زندگی، خانواده و روابط فرد کمک کند.

برای افرادی که در معرض خطر بالای اختلالات روان پریشی هستند، مانند کسانی که سابقه خانوادگی اسکیزوفرنی دارند، اجتناب از داروهایی مانند ماری جوانا و الکل ممکن است به پیشگیری یا به تاخیر انداختن این شرایط کمک کند. متخصصان خانه شیرین همراه در کنار شما هستند.